unique radio

De meest traditionele en basale 2-kanaals audio opstelling bestaat uit een bron, een versterker en een paar luidsprekers. Omdat versterkers voorzien zijn van meerdere ingangen, kan een arsenaal aan analoge bronnen worden aangesloten. Met de komst van Cd’s heeft het digitale domein haar intrede gedaan. Maar wat is digitaal en hoe dit te integreren in je traditionele opstelling.

 

Hier volgt het één-na-laatste deel uit een serie van vier delen, “Audio gedigitaliseerd”. Door Robert Nauta, eigenaar van Unique Music (www.uniquemusic.nl), te volgen op Twitter: unique_robert.

In de voorgaande delen heb ik getracht uit te leggen wat de voordelen zijn van digitale muziek. Ik heb uitgerekend wat een traditionele audio opstelling meer kost dan een computer opstelling en wat een hi res bestand inhoudt. Laten we voor het gemak de kwaliteit van een audio CD mid res noemen en alle kwaliteit daaronder low res. Naast kwaliteit zijn er een nog aantal zaken waarop gelet dient te worden bij de huidige diversiteit aan geluidsformaten:

• Lossless; betekent letterlijk zonder verlies, daarom prefereer ik lossless bestanden altijd boven lossy. Om een bestand kleiner te krijgen, wordt compressie toegepast.
• Compressie; betekent niet dat er verlies van (hoorbare) informatie optreedt. Een Word bestand dat gezipt wordt, verliest na uitpakken ook geen (leesbare) tekst.
• Tagging; geeft extra informatie weer zoals titel, genre, jaartal, componist, etc.

Bestandstype	Max. kwaliteit	Compressie	Lossless	Tagging
MP3	Low res	Ja	Nee	Mogelijk
AAC	Low res	Ja	Nee	Mogelijk
WMA	Low res	Ja	Nee(WMA 9 wel)	Mogelijk
OGG	Low res	Ja	Nee	Mogelijk
FLAC	Hi res	Ja	Ja	Mogelijk
AIFF	Hi res	Nee	Ja	Alleen mogelijk in iTunes
WAV	Hi res	Nee	Ja	Niet mogelijk

Omdat Apple en Microsoft hun bestanden (kunnen) voorzien van DRM, gaat mijn voorkeur altijd uit voor open standaarden. Ook het gebruik van tags vind ik handig. Een mogelijk nadeel is wel, dat wanneer je digitale muziekcollectie stevig is gegroeid, het ondoenlijk wordt om alle bestanden alsnog te taggen.

FLAC

Ook de toepassing kan bepalend zijn voor welk bestandstype, MP3 bestanden zijn relatief klein en hierdoor kunnen veel bestanden op draagbare spelers worden opgeslagen. In een auto heeft een FLAC bestand geen meerwaarde, de motor en bewegingsruis werken in het nadeel van de te horen kwaliteit. Op een goede installatie komen hi res bestanden pas werkelijk tot hun recht. Doordat harde schijven jaar in en jaar uit groter zijn geworden (en ook goedkoper), is compressie niet zo’n issue meer. Ga maar na, een album in FLAC 44,1/16 formaat opgeslagen, neemt ongeveer 300 MiB in beslag. Dit houdt in dat op een 2 TiB harde schijf afgerond 6.700 mid res albums kunnen worden opgeslagen!

Tip: wanneer je besluit tot digitaliseren, start dan gelijk met het consequent taggen van al je bestanden. Een goed en niet al te ingewikkeld programma is MP3Tag: http://www.mp3tag.de/en/download.html

DAC

Een DAC doet het tegenovergestelde van een ADC, namelijk de conversie van het digitale signaal naar analoog. Dit is nodig omdat weergevers (luidsprekers en hoofdtelefoon) alleen analoge signalen aan kunnen. In de loop der tijd is het digitale domein steeds verder in audio geïntegreerd. Waar traditioneel opname, opslag t.b.v. studio, bewerking, opslag t.b.v consument, versterking, weergave volledig in het analoge domein afspeelde. Vindt heden ten dage opslag, bewerking, maar ook transport in het digitale domein plaats.

De gebruikte techniek in een DAC vele malen complexer dan een ADC. Ook gebruikte algoritmes, de mogelijkheid tot upsamplen en extra functionaliteiten zoals hoofdtelefoon versterking maakt van een DAC een divers apparaat. Wanneer een DAC een mooie volume regeling en zelfs analoge ingangen aan boord heeft, dan is het een serieus alternatief voor de traditionele voorversterker geworden.

Een DAC wordt ingezet wanneer er digitale signalen voorhanden zijn. Deze signalen zijn in overvloed aanwezig, kijk maar eens op de achterkant van een Cd speler, UPC of Ziggo receiver. Ook gedateerde MiniDisc of DAT spelers hebben vaak meerdere digitale uitgangen. Al die bronnen kunnen naar een hoger niveau getild worden door deze aan te sluiten op een externe DAC. Maar waar een DAC het meest tot zijn recht komt is wanneer deze gebruikt wordt in combinatie met een computer of een streamer (omdat deze bronnen hi res materiaal kunnen aanbieden). In het laatste deel zal ik de nadelen van digitaal uitleggen, welke USB modus te prefereren en de positie van de DAC schetsen.