ATOLL AM100SE

stereo / mono eindversterker

---

Atoll

ATOLL ELECTRONIQUE is gevestigd in Brecey, Normandië, Frankrijk. Het bedrijf is opgericht in september 1997 door twee broers: Stéphane en Emmanuel Dubreuil. De filosofie van het bedrijf is het op de markt brengen van redelijk geprijsde high-end audio voor prijsbewuste audiofielen. In tegenstelling tot veel concurrenten in deze prijsklasse die hun producten in lage lonen landen laten maken,  worden de producten in de eigen fabriek in Brecey handmatig geassembleerd en getest. De meeste onderdelen zijn van Franse origine. Alle Atoll producten zijn sober van opzet en vormgeving. Door verregaande standaardisering van de gebruikte onderdelen worden de prijzen laag gehouden. Ook de lange looptijd van de producten zal hier aan bijdragen; zo is de AM100SE al sinds 2008 in productie en zag zijn voorganger, de AM100, in 1998 het levenslicht.

---

Herkenbare doelgroep

Het moge duidelijk zijn dat de doelgroep die Atoll zich gesteld heeft te bedienen de prijsbewuste audiofiel is. Voor mij een zeer herkenbare doelgroep want daar reken ik mezelf ook toe. Omdat ik na de aanschaf van een paar nieuwe luidsprekers in de markt ben voor passende eindversterking was mijn interesse voor Atoll gewekt. Allereerst heb ik geprobeerd deze versterker, die qua budget (twee stuks) goed bij mij past, ergens in een winkel te beluisteren op Dynaudio luidsprekers, liefst met de Focus 380 die ik sinds kort in bezit heb. Dit is niet gelukt. Tijdens deze zoektocht kreeg ik de tip contact te zoeken met de heer Luc Van Hecke van Belram, de Importeur voor de Benelux van Atoll gevestigd te Brussel. Op mijn voorstel een Atoll eindversterker te reviewen reageerde hij positief en kreeg ik een AM100SE in bruikleen. Zodoende heb ik nu de kans om deze versterker te beluisteren op de best denkbare plek voor mij: thuis op mijn eigen set.  

---

Beschrijving

De AM100SE heeft een vermogen van twee keer 100 watt aan 8 ohm en twee keer 140 watt aan 4 ohm; in gebrugde mono stand is dit vermogen 2,5 keer zo hoog zoals te lezen is op de website van de Amerikaanse importeur van Atoll. De versterker is van het type klasse A/B en is geschikt voor bi-amping (aparte versterking van de speakers in een luidspreker d.m.v dubbele bekabeling). De opbouw is dual mono. Waar veel stereo eindversterkers één voeding hebben voor beide kanalen, heeft deze er twee, goed te zien door de koelsleuven aan de onderzijde. Samen leveren deze 660VA. Binnen in het apparaat zit een schakelaar waarmee gekozen kan worden voor stereo of mono gebruik. Hierover later meer. Aan de binnenzijde valt op dat het er allemaal verzorgd uitziet. Wat opvalt is de draadboom die van de twee voedingen over de, overigens aparte, koellichamen van de transistoren naar de printplaat loopt. Dat had netter gekund. Opvallend is dat de koellichamen nogal klein zijn; de meeste serieuze versterkers uit de A en B klasse hebben grotere koelribben die vaak ook buiten de behuizing steken. Uit de lege plekken op de print is op te maken dat deze voor meerdere modellen gebruikt wordt. Dit blijkt ook uit de gaten op de achterzijde die overduidelijk bedoeld zijn voor RCA aansluitingen. Aan de binnenkant is dit goed zichtbaar en aan de buitenzijde zijn de gaten afgedekt met een blinde plaat. Hier is dan weer uit op te maken dat de print en de achterplaat ook worden gebruikt voor de geïntegreerde versterkers uit de SE serie. Atoll voert de standaardisering in haar onderdelenkeuze dus ver door. Dit soort kostenbesparing zie ik graag.     

---

Aansluiten

Het moge duidelijk zijn dat een eindversterker niet de wereld aan aansluitingen heeft. De eindversterkers van Atoll hebben aansluitingen voor twee speakers. Deze zijn geschikt voor “naked wire”, de uiteinden van de luidsprekerkabels moeten dus gestript worden. De gaten achter de wartels zijn lekker ruim dus dikkere kabels zijn geen probleem. Omdat de wartels wat dicht bij elkaar zitten, is het even uitkijken dat je geen kortsluiting maakt. Ook kunnen er banaanstekkers toegepast worden, er moet dan een plastic dopje achter de wartels verwijderd worden. De vergulde wartels voelen lekker degelijk aan. De voorversterker kan met een RCA kabel aangesloten worden op de ingang “Ampli In”, gebalanceerde aansluitingen ontbreken. Aardig is dat je een tweede eindversterker kan doorlussen voor “bi amping” via een uitgang, “Ampli Out” geheten.  Het netsnoer is afneembaar en daarmee te upgraden, naast de aansluiting voor het netsnoer zit een zekering die bij problemen van buitenaf bereikbaar is.  

Trigger aansluiting 

Tijdens het inlezen begreep ik dat er een 12 volt trigger aansluiting voorhanden is. Bij inspectie van mijn test exemplaar blijkt er echter een plastic dopje te zitten op die plek. Uit de gebruiksaanwijzing blijkt dit een optie te zijn. Uit een telefoontje met Belram in Brussel blijkt dat de AM50, 80 en 100SE op verzoek leverbaar zijn met trigger en dat deze eventueel ook naderhand in te bouwen is. Omdat mijn NAD voorversterker wel een trigger heeft en de power knop van de AM100SE op de achterkant zit, mis ik deze op het test exemplaar. Gezien het feit dat eindversterkers bij mij boven op de twee meter hoge muziekkast staan, was dit zeer praktisch geweest. Mocht ik uiteindelijk deze versterker (liefst twee) aanschaffen, dan wil ik echt dat die trigger er op zit. Dan kan ik een schakelaar in de trigger kabel zetten en bij de hoofdtelefoonsessies de eindversterker(s) uitzetten zonder op een stoel te hoeven klimmen en op de tast de power knop(pen) zoeken.

---

Geluid 

Het geluid dat de AM100SE in combinatie met mijn Dynaudio Focus 380 luidsprekers geeft is prima. Op normaal volume klinkt het transparant en gedetailleerd zonder vermoeiend te zijn. Het geluid is mooi ruimtelijk. Bekkens zijn kristalhelder en bass drums zijn strak en zeer laag. Vocalen zijn erg mooi en warm; dit viel op bij muziek van Sting en Kovacs. Complexe stukken muziek worden niet rommelig zoals hoorbaar bij het Avishai Cohen Trio. Deze versterker geeft alles weer zoals het is en is dus nogal onvergeeflijk wat mindere opnames betreft; die klinken echt minder.  Tijd voor wat wilder werk: Frank Zappa en Deep Purple. Gitaarsolo’s klinken heerlijk en bij drumsolo’s laat de versterker goed horen waartoe ze in staat is. Van bass drum tot bekken klinkt het allemaal erg realistisch en helder. De volumeknop gaat op twaalf uur en ik moet zeggen dat het hard gaat. Maar niet zo hard als met mijn NAD 216THX. Na een half uur voel ik eens op de kap: recht boven de transistoren is de kap erg warm, zou dat aan die kleine koellichamen liggen? Qua helderheid en klank vind ik dat deze versterker het wint van mijn NAD. Qua brute kracht niet. En ik wil allebei, prachtig geluid op alle volumes. Wellicht is hier een oplossing voor; elke luidspreker zijn eigen AM100SE.   

---

Twee keer mono

Binnen in het apparaat zit een schakelaar waarmee gekozen kan worden voor stereo of mono gebruik. Deze zit op de printplaat en heeft het bijschrift Ubridge. Op de afbeelding hier rechtsboven staat deze in de mono stand. In tegenstelling tot veel andere eindversterkers moeten in de mono stand beide kanalen aangesloten blijven. Dit in tegenstelling tot mijn NAD 216THX die ik wil vervangen. Het aansluitschema in de gebruiksaanwijzing gaat uit van een voorversterker met dubbele uitgangen. Gelukkig heeft mijn NAD voorversterker die hoewel de ene regelbaar is en de andere niet. Dan hebben we nog twee identieke RCA kabels nodig en natuurlijk een tweede AM100SE. Zoals eerder genoemd geeft de AM100SE in de mono stand veel meer vermogen: wellicht genoeg om mijn luidsprekers met een vermogen van 300 watt echt goed tot hun recht te laten komen.  Dit heb ik echter niet in de praktijk kunnen testen omdat ik er dan twee nodig heb.  

---

Vormgeving

De AM100SE heeft hetzelfde front als zijn twee kleinere broertjes: de AM50SE en de AM80SE. De frontplaat heeft afgeronde hoeken en is links getooid met het naar mijn mening fraaie gegraveerde Atoll logo. Dit logo heeft als bijzonderheid dat de O van Atoll een gat in de frontplaat omcirkeld. Achter het gat zit een hoogglans zwart plastic plaatje met de type aanduiding van het betreffende apparaat. Het overgrote deel van de Atoll componenten heeft deze originele weergave van merk en type. De combinatie van logo, afgeronde hoeken en de fraai geperforeerde afdekplaat geven het geheel een organische look en reflecteren die typisch Franse hang naar eigenzinnigheid. Het Franse woord Electronique  onder Atoll in plaats van het voor de hand liggende Engelse Electronic getuigt hier ook van. Wat me stoort is de afwezigheid van een powerknop op het front en het groene LED lampje. Veel apparaten hebben tegenwoordig een “harde” power schakelaar op de achterzijde wat ik erg onhandig vind. Het groene lampje vind ik echt niet meer kunnen, vandaag de dag moet dat blauw zijn naar mijn mening. Persoonlijk zou ik het erg mooi vinden als het gat in de O van Atoll plaats zou bieden aan de power schakelaar. Het typenummer zou dan verlicht kunnen worden en kunnen fungeren als power indicator, dat scheelt dan ook weer een gat voor het powerlampje in het front. Het lijkt er op dat daar bij Atoll al eens over nagedacht is gegeven het feit dat het type nummer op rookglas is gedrukt. Dit ontdekte ik bij toeval toen de kap er af was. Het apparaat staat op solide niet te kleine rubberen voetjes. Verder is het apparaat mooi afgewerkt en brengen de aansluitingen en het gewicht  een sensatie van degelijkheid teweeg. Alle apparaten van Atoll zijn verkrijgbaar in zwart en zilver. Voor zilver moet vreemd genoeg een paar tientjes extra worden betaald.

---

Gebruiksaanwijzing

Qua bediening en aansluitmogelijkheden ben je bij een eindversterker over het algemeen snel uit geschreven. De gebruiksaanwijzing van de AM100SE die ook op de AM80SE en de AM50SE van toepassing is, is erg summier. En alleen in het Frans. Op de website van Atoll zijn geen downloads in andere talen te vinden. Afgezien van de gebruikelijke do’s en don’t’s wordt gewezen op het belang van het feit dat de fase van het lichtnet correct aangesloten wordt. In Frankrijk kan een geaarde stekker maar op een manier in het stopcontact en is het, mits het stopcontact correct met de fase rechts is geïnstalleerd, in orde. In Nederland kan de stekker met randaarde echter op twee manieren het stopcontact in. Ik heb dus even met een spanningzoeker gecheckt of de fase correct aangesloten was. Verder worden de specificaties van de versterkers vermeld en de eerder in dit artikel genoemde aansluitmogelijkheden voorzien van illustraties. Wie de Franse taal niet machtig is, mist dus niet zo veel. Toch zou een Nederlandse of tenminste een Engelse vertaling op zijn plaats zijn.  

---

Conclusie

Een mooi, eigenzinnig en typisch Frans product, deze amplificateur de puissance.

Met zijn prijs van €730.- voor een zwart exemplaar vind ik dat je waar voor je geld krijgt, het geluid is voor dat bedrag boven verwachting. Wie zilver wil, moet daar €50.- meer voor over hebben. Wat de optionele trigger optie extra kost is mij niet duidelijk. Deze eindversterker is voor mensen met monitor luidsprekers of niet te grote vloerstaanders een aanrader; voor wie boekenplank luidsprekers heeft, voldoet een een AM80SE of een AM50SE wellicht. Om mijn kolossale vloerstaanders tot hun recht te laten komen is echter meer power nodig dan een enkele AM100SE kan bieden. Wellicht krijg ik de kans nog om de grotere AM200SE te testen of twee AM100SE’s. Mocht ik zelf tot eindversterking van Atoll over gaan, dan zal het zwaarder moeten zijn dan een enkele AM100SE. Kijkende naar het totale aanbod van Atoll, dat uit allerlei componenten behalve draaitafels en luidsprekers bestaat, vind ik het een merk dat zeker de moeite waard is om in de gaten te blijven houden.

Dat in de gaten houden gaat de eerste tijd overigens goed lukken; Luc Van Hecke heeft de AM100SE persoonlijk bij mij opgehaald toen ik klaar was met dit artikel. Behalve dat het erg leuk was om in levenden lijve kennis te maken heeft hij de nodige documentatie en een AM200SE achtergelaten. Deze ga ik de komende tijd aan de tand voelen. De eerste indruk is dat het duidelijk hoorbaar familie is.  wordt vervolgd.

---

Specificaties AM100SE

 

 

 

 

Vermogen aan  8Ω	100 W
Vermogen aan 4 Ω	140 W
Piekvermogen	180 W
Vermogen voeding	660 VA
Totale capaciteit	30 000 µF
Aantal ingangen	2
Ingangs impedantie	47 kΩ
Gevoeligheid	450 mV
Reactietijd	1,3 µs
Frequentiebereik	5 Hz – 200 kHz
Signaal / ruisverhouding	100 dB
Gewicht	10 kg
Afmetingen	440x90x270 mm
Kleur	Zwart of zilver (optie)