Al een jaar of 25 wil ik naar het North Sea Jazz festival. Alweer een jaar of drie ben ik fan van de virtuoze trompettist Ibrahim Maalouf. Het kwam er nooit van om North Sea Jazz te bezoeken, de kaartjes zijn erg duur en het vindt plaats op een budgettair onhandig moment: vlak voor de zomervakantie. Hier baalde ik dit jaar extra van omdat Ibrahim Maalouf artist in residence was en alle drie de dagen een concert zou geven. In 2014 heb ik Ibrahim Maalouf gezien op het So What’s Next festival in Eindhoven. In 2015 was hij weer in Nederland voor een optreden in het Amsterdamse concertgebouw: hier heb ik twee kaartjes voor gekocht. Het concert werd echter verplaatst naar de verjaardag van mijn zoon en ik zag me gedwongen deze twee kaartjes te verkopen. Afgelopen Pasen stond Maalouf in Utrecht; daar kon ik ook niet heen vanwege een vakantie in Duitsland. Hoewel ik alle albums van Maalouf in bezit heb, draai ik toch meestal de liveopnamen van de man die te beluisteren zijn op internet. De discografie van Maalouf bestaat tot nu toe uitsluitend uit studiowerk. Live is zijn werk rauwer gespeeld, is er ruimte voor improvisatie en zijn de meeste stukken langer. Dit heeft mij doen besluiten Ibrahim Maalouf een mail te sturen met de vraag of hij ook eens een live album uit zou willen brengen. Omdat ik dat per se in zijn moedertaal Frans wilde doen, heb ik er een avondje aardig op zitten zweten. Naast de vraag om een live album heb ik tevens vermeld dat ik twee concerten heb gemist en dat ik niet naar North Sea Jazz zou komen omdat de kaartjes voor een gewone man als ik eigenlijk te duur zijn. Twee dagen na verzending werd ik verrast met een antwoord van het management. Men bedankte mij voor m’n mail en tot mijn grote verbazing werden mij voor een van de drie concerten twee plekken op de gastenlijst aangeboden. Ik mocht zelf kiezen welk concert. Nadat ik weer bij zinnen was heb ik gekozen voor de zaterdag omdat hij die dag werk zou gaan spelen van zijn album Red & Black Light. Op de vrijdag zou Maalouf een concert wijden aan zijn vrouwelijke idolen waaraan hij ook zijn wat traditionelere album Kalthoum heeft gewijd. Het zondagconcert zou worden gespeeld met het met het Metropole Orkest. De zaterdag beloofde naar mijn mening de meeste kans op de goede jazzrock waarvoor ik Maalouf het meest waardeer. In de mail stond verder niet vanaf hoe laat we welkom zouden zijn. Het concert van Ibrahim Maalouf stond om 23:00 geprogrammeerd. Ik heb vriend en collega jazzrock en fusion liefhebber Jan meegevraagd op voorwaarde dat hij terug zou rijden omdat schrijver dezes dan een paar biertjes zou kunnen nuttigen. In de hoop dat we het festival gelijk op de openingstijd (16:30) zouden kunnen betreden zijn we tijdig vertrokken naar Ahoy in Rotterdam. De dag ervoor had ik geïnformeerd waar we ons als gast moesten melden. Om kwart voor vier stonden we toch enigszins gespannen voor de desbetreffende balie waar ik mij moest legitimeren. Na enige spannende momenten, het computer systeem ging tot drie keer toe op tilt, bleek ik toch echt op de gastenlijst te staan inclusief een introducee. We kregen beiden een polsbandje en konden gelijk naar binnen zonder in de rij te hoeven staan en ruim een half uur eerder dan de betalende bezoekers. Ik kon het niet laten van binnenuit een foto te nemen van de wachtrij:    

---

Soundchecks

Steven Wilson:

 

Level 42:

Omdat we ruim een half uur voor openingstijd binnen waren, hebben we twee bands gezien die bezig waren met een soundcheck: Steven Wilson en Level 42. Die appetizer hadden we vast binnen… Wat Level 42 betreft hebben we het daarbij gelaten.

---

Steven Wilson

… gaf het eerste concert waarvoor we gekozen hebben. Prog liefhebber Jan stond hier op, en terecht. Steven Wilson is de man achter de bekende band Porcupine Tree. Solo heeft hij zijn sporen echter ook verdiend en een oeuvre opgebouwd waarbij ook het stevige werk niet wordt geschuwd. Voor mij is het een nieuwe ontdekking. Jan wist mij nadien te vertellen dat er het nodige werk van het album Hand. Cannot. Erase. is gespeeld en ook werk van Porcupine Tree.   Het gespeelde werk laat zich omschrijven als een mix van progressieve rock en fusion. Het klonk allemaal erg virtuoos en dankzij de mooie visuele effecten op het mega scherm achter het podium vond ik het een psychedelische ervaring. Hoewel het van mij allemaal wel wat vrolijker mag, heb ik echt genoten van deze artiest die ik nog niet kende.

---

---

Rondlopen

Na Steven Wilson moest er gegeten worden en hebben we wat rondgelopen over het festival. De stemming zat er goed in. We hebben nog even naar binnen gekeken bij de overvolle zaal waar Level 42 aan het spelen was. Er waren verschillende stands van sponsoren en stands waar merchandise, cd’s en vinyl werd verkocht. AND Benelux  was ook aanwezig en ik zag m’n eigen streamer (Bluesound Node 2) nog staan. Een stand was omgetoverd in een heuse platenzaak waar we nog even in de uitgebreide voorraad vinyl hebben gegraven. Alhoewel er de mogelijkheid was de aankopen naar huis te laten verzenden, heb ik de verleiding kunnen weerstaan. We hebben het gelaten bij een hapje eten en wat te drinken. Een pilsje ging er wel in want het was benauwd weer. Een pilsje kostte een munt en een munt €2,60. Jammer dat je dan een plastic bekertje waterig bier krijgt van het merk met de rode ster hetgeen bepaaldelijk niet mijn favoriet is. We wilden even een stukje van het concert van St. Germain meepikken en vonden een plekje op een hoge tribune. Het geluid stond onbenullig hard en verzoop in een brei van nog onbenulligere bassen. Hier zijn we snel weer vertrokken.

---

Steps Ahead

In een zaal met alleen zitplaatsen  trad  dit bijna 40 jaar geleden onstane gezelschap rond vibrafonist Mike Mainieri op. In de loop der jaren hebben er musici bij gespeeld die ondertussen wereldberoemd zijn zoals tenorsaxofonist Michael Brecker, pianist Don Grolnick, bassist Eddie Gomez en drummer Steve Gadd. In 1981 kwam  zangeres/pianiste Eliane Elias de groep versterken en kreeg deze haar huidige naam. Dit optreden is een onderdeel van de Reunion World Tour van Steps Ahead. De andere leden van het huidige Steps Ahead zijn saxofonist Donny McCaslin, bassist (en echtgenoot van Elias) Marc Johnson en drummer Billy Kilson. Ik vond het heerlijke muziek met veel ruimte voor improvisatie en de solo’s waren stuk voor stuk van zeer hoog niveau. Jammer dat jazz publiek vaak de neiging heeft na elke solo te applaudiseren zodat de vaak geniale overgangen net niet te horen zijn. Steps Ahead was de meest pure jazz die we deze dag hebben gehoord. Lekker ook om even uitgebreid te kunnen zitten.

---

Ronald Snijders

 

De tijd tikte aardig door richting het concert van onze gastheer Ibrahim Maalouf. Na afloop van Steps Ahead zijn we naar de Congo, een grote tent, gegaan. Hier hebben we een stukje van het optreden van de grote Nederlandse fluitist Ronald Snijders gezien. Deze man is een fenomeen. Zijn zeer uitgebreide oeuvre behelst jazz, funk, salsa, Surinaamse dansmuziek en bossanova en meer in alle mogelijke combinaties. Hij heeft in 2013 de 20 cd box “Made for Music” uitgebracht met niet eerder uitgebracht werk. Het statement dat hij destijds in het radio6 programma Colive!  hierover maakte vind ik onvergetelijk: “Ik breng die shit naar buiten, want als je dood gaat kun je toch niet meer bewegen”. Tevens verklaarde hij tijdens hetzelfde interview dat je om in een keer twintig cd’s uit te brengen, geen steekje los moet hebben, maar een hele print plaat. Ik heb altijd genoten van de interviews met deze man. 

Deze keer stond hij op het podium met onder andere de n’goni speler Bassekou Kouyaté en Edmar Castaneda op harp. Een n’goni is een West-Afrikaans snaar instrument dat hoofdzakelijk voor snelle melodieën gebruikt wordt. Deze was behalve elektrisch versterkt ook voorzien van distortion wat een erg gaaf geluid geeft zoals ik ook al op het Afrikafestival in Hertme heb ontdekt. Het swingde allemaal de pan uit en ik had er een beetje spijt van dat we niet wat eerder bij Steps Ahead waren weggegaan.

---

IBRAHIM MAALOUF

Zoals bij aanvang van dit ondertussen uit de kluiten gewassen festival verslag al gezegd waren we hier op uitnodiging van de artist in residence himself: Ibrahim Maalouf. Omdat ik het toch wel op zijn plaats vond om Ibrahim te bedanken voor zijn geste was ik de hele dag al gewapend met een kaartje voorzien van een dankwoord. De bedoeling was dit ergens af te geven bij een medewerker van Ibrahim Maalouf. Eerder die dag waren we al door een medewerkster getipt dat we met onze armbandjes wellicht backstage konden komen. De achteringang van de zaal (Maas) was geen probleem, we mochten doorlopen. Aldaar kwamen we bij een balie terecht waar men zei dat we het kaartje aan de zijkant konden afgeven, verder zouden we niet komen. Aan de zijkant gekomen lieten we onze bandjes zien en konden we gewoon doorlopen. We liepen een deur door en stonden oog in oog met Ibrahim Maalouf himself. Omdat ik niet had verwacht hem persoonlijk te ontmoeten, was ik ook niet voorbereid hierop. Ik heb hem het kaartje overhandigd en hem bedankt, daarna hebben we gevraagd of hij met ons op de foto wilde hetgeen hij deed. Ook heb ik hem gevraagd of er wellicht nog een live album uit zou komen. Hij vertelde dat er dit najaar een box uitkomt met verschillend live werk. Omdat we er van uitgingen dat hij een half uur voor zijn concert wellicht iets beters te doen had dan twee mafkezen te woord staan, hebben we snel afscheid genomen en zijn we vertrokken. Enigszins beduusd zijn we  een plekje gaan zoeken in de zaal. Omdat het nog niet zo druk was konden we nog even zitten midden voor het podium op de tweede rij. 

---

Concert

Het thema van dit concert is het vorig jaar verschenen album Red & Black Light. Zes van de negen gespeelde nummers staan dan ook op dit album. Op het podium staat een uitgebreide band die bestaat uit een gitarist, een bassist, een drummer, twee toetsenisten, drie trompettisten en natuurlijk de maestro zelf die dit concert zong, trompetterde, op de tom sloeg en keyboard speelde. De eerste set begint met twee nummers van, u raadt het al, het album Red & Black Light. Het meest zijn mij de prachtige blaaspartijen bijgebleven van Maalouf ondersteund door drie andere trompettisten, ook blijkt hij keyboard te spelen. De set wordt onderbroken door een stukje audience participation; het publiek wordt gevraagd stukjes na te zingen waarop Maalouf dan weer soleert. De stemming komt er goed in en een blik naar achteren leert dat de zaal zeer goed gevuld is. Nadat het publiek mee heeft kunnen doen wordt een mooie uitvoering van het prachtige nummer Nomade slang ingezet. Dit stuk komt van mijn favoriete album Illusions; een meesterwerk waar veel ruimte is voor onvervalste jazzrock. Ook hier wordt het publiek er bij betrokken door mee te dansen. We gaan terug naar Red & Black Light; het bijna melancholieke titelstuk en het nummer Free Spirit worden met veel energie ten gehore gebracht. Ook hier vraagt hij het publiek mee te zingen tijdens een duidelijk door reggae beïnvloedde passage. Hij staat vol overgave het publiek te dirigeren en krijgt voor de zoveelste keer de hele zaal mee. Naar mijn smaak laat hij het publiek wat veel meedoen, maar ja, dat gevoel krijg je als je solo’s, improvisaties en jams van twintig minuten houdt. Gezien het enthousiasme van het publiek ben ik waarschijnlijk een van de weinigen die deze kanttekening plaatst. Toch gaaf om te zien hoe er met duizenden mensen  een feestje wordt gebouwd. Tijdens het applaus worden er snel vier floor toms op het podium gezet.

Essentielles, een van de naar mijn mening beste stukken van Black & Red Light, wordt deels uitgevoerd op vier floor toms waarbij Ibrahim de leiding neemt op de linker tom. Hij slaat beurtelings op het vel en op de zijkant van zijn tom terwijl de andere drie mooie roffels geven. Slagerij van Kampen revisited. Een zeer creatieve en verrijkende uitvoering vind ik. Wellicht komt er ooit nog een versie van een kwartier waar dit slagwerk in geïntegreerd is. Kom op met die live albums! Liefst boxen vol vinyl! Na deze royale portie slagwerk gaan we terug naar het album Illusions: Het zeer emotionele stuk True Sorry is aan de beurt hetgeen hij in 2014 ook al eens op North Sea Jazz heeft gespeeld. Het stuk gaat een droom die Ibrahim ooit had over een oude man die zich verontschuldigt tegen iedereen die hij in zijn leven tegenkwam. Het trompetwerk in dit stuk is fenomenaal en zorgt voor kippenvel bij schrijver dezes. Aan het einde van het stuk begint het publiek net iets te vroeg te juichen zodat het prachtige eindakkoord een beetje ondersneeuwt. Duidelijk is te zien dat Maalouf de andere blazers meewarig aankijkt. Na dit donderende applaus gaan we naar oosterse sferen met het stuk Qabou. In dit zeer Arabisch getinte stuk wordt er gesoleerd met een zogeheten tulum, de Turkse versie van een doedelzak. Het samenspel tussen de tulum en de trompet van Maalouf die een extra klep heeft zodat er Arabische kwartnoten gespeeld kunnen worden zorgen voor een sound die zich het beste laat omschrijven als Arabische jazzrock. In dit stuk is er ook ruimte voor mooie drumsolo’s. Aan het einde van het stuk verlaat de band onder wederom donderend applaus het podium. Helaas is er geen toegift. Terwijl we uit staan de blazen van al dit moois beginnen de roadies het podium op te ruimen. Ik roep of ze me een playlist willen geven die ik krijg en ik zie dat het laatste stuk dat er op staat niet uitgevoerd is. Van de geprogrammeerde een uur en drie kwartier is er een uur en een kwartier gespeeld. Jammer dat het concert een half uur korter duurt dan gepland maar genoten heb ik. Dit zal niet het laatste concert van Maalouf zijn dat ik bijwoon. De volgende keer hoop ik wel dat hij langer speelt en dat er meer ruimte is voor lange stukken. Dit is ook het einde voor ons van deze lange festivaldag. Puf om een staartje Earth, Wind & Fire mee te pakken, hebben we niet meer. Als ik van tevoren had geweten dat ik Ibrahim Maalouf de hand had kunnen schudden, had ik waarschijnlijk het album Red & Black Light ter plekke op vinyl gekocht om te laten signeren. Dankzij het plekje op de gastenlijst is er een wens van mij in vervulling gegaan: North Sea Jazz bezoeken!

Ibrahim,

Merci Beaucoup!!     

---

Dit concert is tot halverwege het nummer True Sorry op 18 juli jl. uitgezonden door NPO Soul & Jazz en is hier te beluisteren. Zodra ik True Sorry  compleet en Qabou  voorbij hoor komen op de radio zal ik vermelden of en waar dat terug te luisteren is. Op zaterdag 20 augustus zal eveneens op NPO Soul & Jazz tussen 19:00 en 21:00 het concert dat Maalouf op de zondag van North Sea Jazz heeft gegeven met het Metropool Orkest worden uitgezonden in het programma Co Live!, gepresenteerd door Co de Kloet.

---