Digitale radio in Nederland – deel 2

Goedkoop alternatief voor DAB+: Digitenne

set

Een aantal jaar geleden beklaagde ik me bij mijn goede vriend John dat ik in mijn schuur niet naar mijn favoriete zender Radio6 kon luisteren. Een week later kwam John terug met een Digitenne decoder met bijbehorende afstandsbediening en actieve antenne. Via de tulp audio uitgang was de link naar mijn stereoset in een vloek en een zucht gelegd. Sindsdien heb ik Radio6 in de schuur. Ondertussen ook op mijn werk.


Bijzaak

Digitenne is destijds door KPN in het leven geroepen als alternatief voor kabel- en satelliet televisie. Het werkt met het DVB-T systeem. DVB staat voor Digital Video Broadcasting, de T staat voor Terrestrial, hetgeen aards betekent. Aards omdat uitzending geschiedt met zendmasten, in Nederland 44. Dit in tegenstelling tot de Schotelantenne die met satelliet signaal werkt: dit is DVB-S. U raadt al waar die S voor staat. Dan is er nog een kabelvariant, DVB-C geheten, waar de C voor Cable staat.

In tegenstelling tot DAB en later DAB+, is DVB  bedoeld voor televisie. Er wordt echter stereo geluid mee gezonden van uitstekende kwaliteit. Omdat Digitenne alles in huis heeft voor doorgave van geluid, heeft men destijds besloten ook radio kanalen uit te zenden. Zo ook Radio6, mijn favoriete zender die geen etherfrequentie heeft, vandaar mijn interesse. Hoewel radio dus bijzaak is bij Digitenne, is het voor mij hoofdzaak.


Instelling

De Digitenne decoders die ik heb zijn van het merk Topfield, type TF 6000 COK. Er zijn ook andere merken zoals bijvoorbeeld Samsung in omloop maar ik beperk me tot deze. Voordat de decoder als digitale radio ontvanger wordt ingezet, kun je hem het beste even via de scart aansluiting aan een televisie koppelen. Vervolgens kun je hem met de afstandsbediening instellen op de juiste regio en kun je kiezen of je de antenne actief of passief wil laten werken. Is dit geregeld, dan heb je de afstandsbediening niet meer nodig. De antennes die ik tegengekomen ben, zijn allemaal actief. Ze hebben dus stroom nodig om te kunnen werken. Actieve types zijn herkenbaar aan het LED lampje op de behuizing. 


Aansluiten

De aansluitingen op de Topfield die voor inzet als radio relevant zijn; zijn de antenne aansluiting, de analoge rood/witte tulp (RCA) uitgangen en de digitale optische uitgang (Toslink). Zowel thuis in de schuur als op mijn werk gebruik ik de analoge uitgang. Via de Toslink heb ik de decoder wel eens aangesloten op mijn ADL Esprit DAC, het klonk iets beter dan analoog maar het maakte niet heel veel uit.

Gevoelig

digitenne E 010 Ontvangst met Digitenne is gevoelig voor storing van elektrische apparaten. De antenne moet rechtop worden geplaatst, liefst buiten of voor het raam. In de huiskamer werkt het niet goed, zodra er een apparaat zoals een keukenmachine of een stofzuiger wordt ingeschakeld, valt de ontvangst weg. In mijn houten schuur hangt de antenne verticaal en ondersteboven in de nok. De ontvangst is perfect omdat het signaal geen last heeft van de houten wanden in tegenstelling tot de stenen muren van het woonhuis. Er is alleen een beetje storing bij het inschakelen van TL-verlichting. Op mijn werk hangt de antenne voor het raam en is er nooit storing

 


 Betalen of niet

werk

Digitenne is een commercieel initiatief. Er moet dus per maand een bedrag betaald worden. Dit gebeurt via een kaartsysteem. Deze betaalde kaart moet aan de voorzijde in een sleuf worden geplaatst. Bij wet is echter bepaald dat de publieke zenders gratis moeten worden doorgegeven, de zogeheten free-to-air kanalen. NPO Radio 1, 2, 3FM, 4, 5 en 6 kun je dus zonder kaartje luisteren evenals 2 lokale zenders die per regio verschillen. Wie commerciële zenders zoals Radio 10 Gold of Arrow Classic Rock wil luisteren, zal een geldige kaart in de decoder moeten steken. Ik begin daar niet aan, ik ben al lang blij dat ik Radio6 kan luisteren op het werk en in de schuur. Op mijn werk is de FM ontvangst overigens beroerd, dankzij Digitenne kunnen de publieke zenders zonder storing worden beluisterd. Gratis en voor niks.


Geluidskwaliteit DVB-T beter dan DAB+

Het geluid is uitstekend, vergelijkbaar met een cd. Hier legt DAB+ het bij af. Vergeleken bij Digitenne klinkt DAB+ erg plat. In het geluid van Digitenne zit meer hoog en laag en is het vergelijkbaar met het zeer mooie geluid dat de FM heeft op mijn tuner van Cambridge Audio (651T). Het blijkt dat het DVB-T signaal meer bandbreedte heeft dan DAB+; 160 kbps tegen 64 kbps. En dat hoor je. Op fora is te lezen dat in het Verenigd Koninkrijk de zenders in beginsel meer bandbreedte hadden. Toen dat later terug werd geschroefd kregen de omroepen veel klachten van de luisteraars. In Nederland zetten ze het om die reden te laag in zodat de luisteraar dit niet zal opmerken. Reden is dat ze dan per digitale frequentie (multiplex of mux)*, meer zenders door kunnen geven. Als DAB+ ooit qua geluidskwaliteit wil kunnen concurreren met de FM of DVB-T, dan zal de bandbreedte flink omhoog moeten, liefst naar 160kbps of hoger.

*Voor meer technische details verwijs ik graag naar het artikel Digitale radio in Nederland deel 1van Robert elders op dit blog.  


Bediening

schuur

schuur

Na het instellen met behulp van de afstandsbediening en een tv kun je de decoder zelfstandig gebruiken. Ook wanneer de stekker er voor langere tijd uit gaat, blijven de instellingen behouden. Op het front zitten twee kleine toetsjes waarmee de zender kan worden gekozen. Verder is er een powerknop. Het volume kun je regelen met de afstandsbediening. In de praktijk stel je het volume een keer in zodat het gelijk is met het volume van andere bronapparaten in de set. Bij het instellen hebben we al voor radiokanalen gekozen. Het kleine display geeft NPO radio 1 weer als r101, NPO radio 2 als r102,  enzovoorts.  Met de twee kleine toetsjes kun je omhoog en omlaag. Zowel op mijn werk als in de schuur werk ik met een centrale schakelaar. De Topfield decoder heeft daar geen problemen mee, als er weer spanning is, gaat hij verder in de instelling waarin hij bij het uitschakelen stond.


 Verkrijgbaarheid

De Topfield decoder kom ik regelmatig tegen op rommelmarkten en in kringloopwinkels. Marktplaats staat er ook vol mee. Dit zal wel komen omdat er alleen scart aansluitingen op zitten en geen HDMI. Het is dus een verouderd apparaat, maar hé, dat is mijn platenspeler ook… De goedkoopste die ik heb gekocht inclusief afstandsbediening en antenne heeft me € 2,50 gekost, de duurste € 10.-


Conclusie

Voor een prikkie haal je betere geluidskwaliteit in huis dan DAB+ zolang de bandbreedte van DAB+ niet wordt opgekrikt. Het is interessant voor iedereen die een slechte FM ontvangst heeft en in het bijzonder voor mensen die graag naar Radio6 luisteren omdat die zender niet op de FM te vinden is. Het is verbazingwekkend dat je bij de kringloopwinkel een digitale tuner kan krijgen die beter klinkt dan een gemiddelde FM tuner. Dankzij de optische SPDIF uitgang kun je een externe DAC gebruiken. dus de audiofielen onder ons kunnen hun hart ophalen. Wanneer het niet lukt om de ontvangst storingsvrij te krijgen zou je een buiten antenne kunnen proberen. Met name in Groot-Brittannië en Spanje heb ik ze veel op daken en aan gevels gezien, op internet zijn ze ook hier prima verkrijgbaar. Mensen die ervaring hebben met DVB-T buitenantennes nodig ik graag uit een reactie te plaatsen zodat we de ervaringen daarmee kunnen delen.

John, bedankt voor de tip!

Emiel
Written by Emiel

Muziek- en audiofreak van de ongeneeslijke en besmettelijke soort. Ik draai LP's, luister radio en stream muziek maar het liefst ga ik naar concerten. Altijd weer blij wanneer ik opnamen ontdek van concerten waar ik bij was. De cd collectie is geript en opgeslagen om ruimte te maken voor de groeiende rij LP's en de uitdijende stereoset. Leve de NAS en de streamer; toch blijft vinyl draaien en radio het leukst. MUSIC IS THE BEST!

2 Comment responses

  1. Avatar
    October 10, 2015

    Ook bedankt voor het doorgeven van de tip aan mij Emiel! Nu gebruik ik ook een Digitenne decoder, die lag te verstoffen in de kast, voor Radio6. Weliswaar van Samsung en met defecte voeding (blokken in het beeld). Nieuwe condensatoren erin gesoldeerd en het probleem was opgelost! De decoder is veroudert, 1 van de eerste modellen, met scart en zonder optische uitgang (alleen een lullige 3,5 mm analoge uitgang). Misschien loop ik nog wel eens tegen een gaaf Topfield exemplaar aan…

    Reply

    • Avatar
      October 10, 2015

      Ik heb wel eens een Samsung in mijn handen gehad bij de Kringloop – de slechte connectiviteit zal destijds de reden wel geweest zijn dat ik ‘m terug heb gelegd…
      Toslink out en RCA out, Topfield does the job!
      Er zijn trouwens twee Topfields in omloop; De TF6000COK en de TF6500COK.
      Mocht je er een tegen het lijf lopen zonder AB dan kun je er een van mij lenen.

      Reply

<