New Wave – deel 2
Deze serie artikelen gaat over de muziekstroming new wave. Over producers van legendarische new wave albums, over obscure labels die juweeltjes uitbrachten en over wat new wave eigenlijk inhoud. Robert en ik zullen afwisselend een blog schrijven; we hebben beiden de new wave periode bewust meegemaakt en zullen, waar het kan, anekdotes uit die tijd toevoegen.
Dit is het tweede deel uit de serie en gaat over Daniel Lanois, producer en muzikant van buitengewoon kaliber. Hier is het eerste deel te lezen.
Veel leesplezier, Frederik
Daniel Lanois, “The Maker” producer en muzikant.
In mijn herinnering is Daniel Lanois onherroepelijk verbonden met de 80’s en de new wave. “Nieuwe” popmuziek van de late jaren 70, maar ook voortgezet in de jaren 80 en 90. Mijn “thirties” zogezegd. Als producer en muzikant gelinkt aan veel grote en minder bekende artiesten uit dat tijdperk. Zijn werken zijn met de tijd meegegroeid tot in het heden. Rolling Stone magazine noemde hem de belangrijkste producer van de tachtiger jaren.
Martha & The Muffins
Zijn naam kwam ik voor het eerst tegen als producer op het 2e album van Martha & The Muffins: This is The Ice Age. Deze Canadese band met Martha Johnson als zangeres en frontvrouw en Daniel’s zus Jocelyne Lanois als bassist trok mijn aandacht begin jaren tachtig, 1981/-82, met dit sfeervolle album. Het voldeed naar mijn smaak helemaal in mijn behoefte aan nieuwe geluiden in de popmuziek. Hoewel anders dan bijvoorbeeld Talking Heads hadden Martha & The Muffins eveneens een hoekige en weinig gepolijste stijl waarmee men zich afzette van muzikale establishment.
U2 samen met Brian Eno
Niet veel later kwam ik Daniel Lanois op meer platenhoezen tegen, zoals op de hoes van U2’s The Unforgettable Fire waarvan hij de productie deed samen met Brian Eno. De samenwerking met Brian Eno werd later voortgezet met de productie van U2‘s Joshua Tree (1987), waarvoor een Grammy Award werd uitgereikt aan het producer duo. Daniel heeft tevens met Brian Eno samengewerkt voor de productie van met de soundtrack voor de film Dune waarin Sting ook nog acteerde.
Overige projecten
Hoe groot is het aandeel van Daniël in de totstandkoming van veel albums, onder andere van Peter Gabriel So en later Us. Bob Dylan’s Mercy, Time Out of Mind (Grammy Award) en Emmylou Harris Wrecking Ball samen met Malcolm Burns als co-producer. Mijn bewondering is bij het lezen van zijn omvangrijke oeuvre alleen maar groter geworden. Achtung Baby, All That You Can’t Leave Behind van U2, allemaal in co-productie met Brian Eno, mag ik niet onvermeld laten..
Rhytm & Pace
Lanois is een producer die ritmes in de spotlights wil zetten. Bij de afstemming van drumkits wordt er niets aan het toeval overgelaten. Zoals in de openingstrack Red Rain van Peter Gabriel ‘s So (1986). Ik herinner mij de eerste keer dat de imposante klanken van Manu Katche’s drums de ruimte vulden bij een vriend in Zutphen thuis. Wat een drive en impact Rolden uit de Kef 104Ab speakers met de 405 van Quad als versterker. Tony Levin’s ritmische erupties op zijn stick bass mag ik ook niet vergeten te noemen. Dit neemt mij direct op sleeptouw en ik ga lekker zitten mee-tappen op de bank. Ik had geen air-guitar maar een air-drum bij de hand.
The Maker: Wat mij in die tijd, eind jaren 80, zo trof, ook nu nog, is zijn hang naar sfeer en eenvoud in zijn producties. Dit kenmerk kwam naar mijn smaak in zijn eigen platen nog sterker tot uitdrukking , die hij ook zelf gedeeltelijk zelf inspeelde op gitaar, dobro, pedal-steel guitar en e-bass. Ambachtelijk zou ik het willen noemen; akoestische gitaar, dobro, bas en drums en spaarzaam ingezette geluidseffecten om de sfeer te versterken. Zo ook in Acadie, (1989) een persoonlijke favoriet van mij en het eerste album dat ik van hem in huis haalde. Zijn Frans–Canadese roots worden in bijna elk nummer benadrukt. Luister maar naar Jolie Louise. Het klinkt warm met zijn stem en gitaar, maar tegelijkertijd voel ik dat het buiten koud is bij hem in Canada. Luister maar eens naar The Maker Muziek om je bij op te warmen.
Daniel weet ook zo zijn eigen stempel te drukken op U2’s the Unforgettable Fire. Larry Mullen‘s Keltisch geïnspireerde slagwerken klinken dan ook pakkend, net als Brian Blade op Wrecking Ball van Emmylou Harris uit 1995. Op Yellow Moon (1989) het iconische album van de Neville Brothers is het Daniels inbreng die aan deze muziek uit het diepe zuiden van de States een bepaalde urgentie, iets extra’s weet mee te geven. De illustere broers uit New Orleans hadden ook op Daniel‘s Acadie een stevig deuntje meegezongen!
Het mag geluk heten dat Daniel nog onder ons verkeert. Een zwaar motor-ongeval, in 2010, in de buurt van Los Angeles was hem bijna fataal geworden. Na zijn herstel kon hij zijn bestaan weer oppakken en nog een aantal eigen albums en soundtracks inspelen en produceren waaronder Flesh and Machine. Moge hij nog lang leven!
Wat een ontdekking Daniel Lanois! Ik ken hem alleen van Martha & The Muffins, en dan alleen nog van de dance-hit “Black Stations, White Stations”. Verguisd door de new-wavers omdat het disco was; aan die bekrompen mening had ik natuurlijk sch*t aan. Ook dat hij mede-producer van “Joshua Tree” – dat album heb ik vaak gedraaid en ga ik binnenkort integraal live zien! – was, wist ik ook niet. Leuke anekdotes en goed geschreven!