unique radio

Bespreking Chord Hugo 

Aangenaam, Hugo is de naam. Nee, ik ben niet vernoemd naar een of andere Nederlander maar Hugo is een verbastering van you-go. You staat dan voor de gebruiker en go voor het feit dat ik mobiel inzetbaar ben met de accu’s die ik aan boord heb. Ik ben een hoofdtelefoonversterker en DAC in één en mijn wieg stond bij het Britse high-end huis Chord.

---

 Mogelijkheden 

 

Draagbare combinaties van DAC en hoofdtelefoonversterker zijn er meer. Met dezelfde kwaliteit en inzetbaarheid wordt de spoeling echter een stuk dunner. 

Op het exemplaar wat ik ter review had, ontbrak tekst bij alle in- en uitgangen. Hoewel de meeste poorten voor zich spreken is het toch wel makkelijk om ze allemaal van tekst of symbolen te voorzien.

Ingangen

USB

Via een micro USB poort kan er een PC, laptop of geschikte telefoon worden aangesloten. Zelf gebruik ik vaak een USB poort van een DAC om met de laptop opgenomen bestanden te beluisteren. 

HD USB

Dit is een speciale, eveneens micro, USB ingang waarbij de het klok circuit van Hugo wordt gebruikt in plaats van die van de aangesloten bron. Voor Windows is er dan een speciale driver nodig die is meegeleverd op een USB stick. Wegens tijdgebrek heb ik deze helaas niet kunnen testen.

Optisch

Deze ingang is handig voor thuisgebruik; veel audio apparatuur maar ook televisies zijn uitgerust met een optische uitgang. Geluid van deze bronnen kan Hugo zo betreden.

Coaxiaal

Hier geldt hetzelfde voor als voor de optische ingang.

Bluetooth

Dit zie je steeds vaker, een mogelijkheid om draadloos muziek te streamen van de smartphone naar de stereoset of hoofdtelefoon. Lekker makkelijk hoewel ik altijd zal kiezen voor een fysieke verbinding.

Uitgangen

Hoofdtelefoon

Er zijn drie (!) hoofdtelefoonuitgangen beschikbaar: een jack aansluiting en twee mini jacks. Keuze genoeg dus, hoewel ik me afvraag of er ooit iemand drie hoofdtelefoons tegelijk gebruikt. Ik zou ze overigens graag van metaal zien en niet van zwart plastic.

Lijnuitgang

Hugo is op een analoge versterker aan te sluiten via de RCA lijnuitgang; de volumeregelaar kan dan buitenspel gezet worden.

Alleseter

Hugo weet raad met alle bestandsformaten, waaronder 384kHz PCM en DSD 128. 

---

Techniek 

De meeste fabrikanten van DAC’s bouwen die om bestaande processoren heen. Zo zijn de processoren van Burr-Brown, Wolfson en Sabre populair. Chord doet dat anders. Er worden programmeerbare FPGA-chips gebruikt.  Hugo is daar ook mee uitgerust; zijn hart bestaat uit een Chord FPGA-chip. Hugo heeft twee accu’s aan boord die verdacht veel op penlight batterijen lijken. Behalve dat Hugo zijn mobiliteit hieraan ontleent, schept dit andere mogelijkheden en voordelen. De USB poort wordt met deze accu’s gevoed in plaats van met de vaak verontreinigde stroom van USB bronapparaten als pc’s en laptops. Dit is overigens ook de reden dat er voor gekozen is om de rest van Hugo niet via de USB poort van stroom te voorzien, zoals we dat bij andere USB DAC’s nog wel eens tegenkomen. Om Hugo op te laden is een standaard adapter meegeleverd. Dit is te rechtvaardigen omdat Hugo ook in de set goed op de accu’s te gebruiken is. Het voordeel van batterij stroom is dat deze schoon is, vrij dus van alle verontreiniging op het stroomnet. Ineens kom ik op het lumineuze idee om mijn twee ADL DAC’s te gaan voeden met accu’s. En zo is Hugo ook een inspiratiebron.

---

Luisteren

Naast de laptop met hoofdtelefoon

Allereerst heb ik Hugo tussen een laptop en een AKG hoofdtelefoon (K271) gelegd. Met het programma Audacity neem ik via mijn ADL Esprit (zie dit artikel) veel uitzendingen van Radio 6 op. Normaal gesproken gebruik ik bij het terug luisteren een USB DAC van Fiio, de E10 of de E17.  Bij het eerste afspeelmoment stond het volume van Hugo op driekwart en de hoofdtelefoon werd bijna gelanceerd. Na het volume aangepast te hebben op een meer menselijke stand, heb ik heerlijk zitten luisteren en vergat ik met een review bezig te zijn. Gelijk valt op hoeveel ruimtelijker en vetter Hugo klinkt. Dat mag ook wel want voor de prijs van Hugo kun je een paar handen vol Fiio DAC’s kopen. In deze configuratie vind ik de aanwezigheid van Hugo nogal over de top. Van een DAC die een kwart kost van deze heb je net zoveel plezier. Let wel: In deze configuratie.

In de set met hoofdtelefoon

De AKG K271 hoofdtelefoon wordt weer aangesloten, dit keer beurtelings op Hugo en op mijn NAD C-165BEE voorversterker. Eerst een paar stukjes muziek via de hoofdtelefoon uitgang van de NAD. Het zijn een paar geripte cd’s gestreamd in 16 bit/44.100 kHz met mijn Sonos Connect. Ik heb de keuze uit de eigen DAC van de Sonos, mijn Cyenne DAC (3100SE) en Hugo. Hugo is via Van den Hul RCA kabels aangesloten op de AUX ingang van de NAD en wordt gevoed door zijn interne accu’s. Wat ik niet verwachtte is dat de verschillen niet spectaculair groot zijn. De interne DAC van de Sonos Connect blijft achter qua ruimtelijkheid en klinkt scherper maar ‘t is prima te doen. De Cyenne en Hugo klinken duidelijk beter. Tussen Hugo en de Cyenne zit weinig verschil; waar Hugo wat vloeiender klinkt, vind ik de Cyenne net wat ruimtelijker klinken, wat gemakkelijker. Hoewel ik absoluut geen techneut ben, zou het me niets verbazen dat de hoogwaardige voeding (ringkern-trafo) van de Cyenne daarmee te maken heeft. Hugo heeft een vier standen-toonregeling aan boord die volgens de doos X-Feed heet. Deze is bedoeld om het stereo effect wat meer te accentueren. De vier standen (0, I, II en III) verschillen onderling enigszins maar niet vreselijk veel. In de neutrale 0 stand heeft Hugo al een mooi ruimtelijk geluid met veel bas. Naar stand I geschakeld wordt er wat meer bas toegevoegd, naar II en III respectievelijk steeds meer. Ik vind het stereobeeld eerlijk gezegd niet veel veranderen. Het klinkt gewoon allemaal hemels. Nu is het tijd om de NAD buitenspel te zetten en de hoofdtelefoon direct in Hugo’s achterwerk te steken. Gelijk valt op dat het geluid nog ruimtelijker en vetter wordt. Dit is echt goed. Er zullen een paar factoren meespelen, de kwaliteit van mijn voorversterker, een kortere signaalweg en een goede match tussen Hugo’s ingewanden, in dit geval de DAC en de hoofdtelefoonversterker. Voor hoofdtelefoonfreaks, zogeheten can-heads (ben ik niet), is Hugo in combinatie met een goede streamer die hi-res bestandsformaten aan kan echt een feest, daar ben ik van overtuigd. 

Via de luidsprekers

Allereerst heb ik Hugo via een van de drie hoofdtelefoon uitgangen aangesloten op mijn voorversterker. Noemenswaard is dat je voor de aanschafprijs van Hugo twee van deze voorversterkers hebt. Bronnen zijn mijn muziek netbook via de (MD) USB ingang en mijn Sonos Connect via de optische ingang. Als bekabeling heb ik de meegeleverde kabels gebruikt: een USB kabel (A-micro) en een flinterdunne optische kabel. In deze opstelling vind ik een dure jongen als Hugo meer op zijn plek. Het geluid van de allereerst door mij via USB beluisterde livestream van NPO Radio 6 is hoogstaand en kan zich ruimschoots meten met het resultaat van mijn Cyenne en ADL DAC. 

Terug naar Hugo’s RCA uitgangen en de AUX ingang van mijn voorversterker. Referentieopname is mijn referentie cd One Size Fits All van Frank Zappa. Dit keer de geripte versie die op mijn NAS staat, gestreamd via mijn Sonos Connect, gebruik makende van de meegeleverde optische kabel. Hoewel nog altijd prima aan te horen valt gelijk op dat de ingebouwde DAC van de Sonos Connect totaal geen partij is voor Hugo. De Cyenne 3100SE DAC die ik normaal naar volle tevreden gebruik met de Sonos Connect klinkt nu wat kaler vergeleken bij Hugo. Het lijkt wel of Hugo het geluid net wat helderder doorgeeft naar mijn voorversterker. Theoretisch is de Cyenne nu in het voordeel want deze is coaxiaal aangesloten op de Sonos Connect en Hugo optisch dus met twee omzetmomenten extra. De verschillen zijn echter marginaal en ik vind in deze vergelijking de dubbele aanschafprijs van Hugo ten opzichte van de Cyenne niet te rechtvaardigen. Hugo’s mobiliteit en fancy uiterlijk ten spijt. Dit schrijvende verbaas ik me naarmate Frank Zappa door speelt steeds meer over het mooie vloeiende geluid van Hugo… wat een sound! Vloeiend? even Song For My Father van het Horace Silver Quintet luisteren. Wat ik al vermoedde wordt bewaarheid: Hugo is zeer jazzy. Hoewel bedoeld voor hoofdtelefoon, speel ik even met de X-Feed functie. Op standje 0 vind ik ‘m toch het meest easy klinken over de luidsprekers. Hugo heeft deze hele sessie overigens op zijn eigen accu’s gedaan.

Huis, tuin, keuken en… schuur

Om Hugo ook eens in een low-end omgeving uit te proberen heb ik ‘m aangesloten op de optische uitgang van een Topfield Digitenne (DVB-T) decoder waarmee ik in mijn schuur altijd naar de radio luister. Hier verzorgt een oude Technics AV versterker met een paar kleine B&W en een paar Magnat luidsprekers het geluid. Als ik hier schakel tussen de analoge uitgang en via Hugo lijkt het of de luidsprekers er speakers bij krijgen en ze meters verder uit elkaar worden gezet. Hier zorgt Hugo voor heel veel verbetering. Totdat het geluid uitviel. Achter het kijkglas begon de batterij LED rood te knipperen en begon een van de twee witte LED’s te branden die tijdens het opladen ook actief zijn. Even opladen dus. Na twee uur brandt de relevante LED blauw, teken dat de accu’s volledig opgeladen zijn en Hugo kan er weer tegenaan kan.

---

Bediening

Hugo heeft vier knopjes: een powerknop, een volumeknop, een selectieknop voor de te luisteren bron en  een selectieknop voor de  X-Feed regeling. Alle variabelen zoals volume, sample rate en bronkeuze worden  door de LED’s met een eigen kleur aangegeven. Opschriften bij de knoppen ontbreken en op het eerste gezicht is de bediening lastig. Zodra je echter de kleuren een beetje kent weet je precies wat Hugo aan het doen is, ook in het pikdonker. Door al het LED geweld in Hugo’s binnenste worden de minuscule knopjes overigens mooi verlicht in hun uitsparing via de kiertjes met de behuizing. Toeval of zou daar over nagedacht zijn? 

---

Vormgeving

Hugo ziet er mooi uit, de afwerking is perfect. Hij is er in het zwart en in het zilver. De Hugo die ik te logeren heb is een zilveren exemplaar en die heeft een mooie grove metallic afwerking. Typenaam Hugo is in grote letters gegraveerd in de behuizing evenals, hetzij minder prominent, de merknaam Chord. Blikvangers zijn de volumeknop en het kijkglas. De volumeknop, een draaibaar transparant balletje dat veranderd van kleur bij het instellen van het volume, is verzonken in de behuizing geplaatst. Dit is ook gedaan met de drie andere knopjes en de twee USB poorten die Hugo bezit. Het meest opvallend is echter het kijkglas dat ook iets vergroot. Hierdoor is een deel van Hugo’s ingewanden zichtbaar. We zien de print waarop de processor is geplaatst en vijf LED’s, twee witte die aangeven of Hugo aan het opladen is of dit nodig heeft en drie LED’s die van kleur veranderen naar gelang gekozen bron, toonregeling of de toestand van de accu. Persoonlijk vind ik dit leuk gevonden. De LED’s kunnen eenvoudig op de print bevestigd worden en de behuizing wordt geen kerstboom. Zowel op de voorzijde als op de achterzijde zit ook nog een venster dat alleen licht doorlaat; hier wordt door middel van verschillende kleuren LED verlichting de sample rate van het gespeelde muziekbestand weergegeven. Met zijn metalen behuizing en een gewicht van 400 gram voelt Hugo lekker degelijk aan. In de binnenzak is Hugo vrij fors en doet hij denken aan de goeie ouwe tijd van de walkman, je weet wel die van Sony, net iets groter dan een cassette, de DD en de DD II. 

---

Conclusie   

Het geluid van Hugo is formidabel, de connectiviteit ook. Dat mag ook wel voor de €1.799,- die neergeteld moet worden voor de aanschaf. Meegeleverd worden drie USB kabels, drie optische kabels en een coaxiale tussenstekker voor het geval de gebruikte kabel niet in de krap bemeten verzonken aansluiting past. Ook aan een USB stick met een Windows driver voor HD USB is gedacht. Zes elastiekjes om je smartphone op Hugo te knuppen krijg je er ook zo maar bij. Voor de prijs hadden er echter wel wat meer accessoires bij mogen zitten zoals een tasje en een uitgebreidere beschrijving. Een goede RCA kabel mis ik ook. Afdekkapjes voor ongebruikte aansluitingen lijken me bij mobiel gebruik ook geen overbodige luxe. Een serieuze voeding zou ook leuk zijn. Al met al vind ik Hugo een prachtig apparaat, maar ik vind de prijs iets te hoog. De Hugo is hoe dan ook geen goedkope jongen. Te duur? Ik ben bang dat veel muziekfreaks een andere keuze zullen maken die meer waar voor het geld biedt. Als geld geen rol speelt is Hugo echter een goede keuze waar je veel plezier van kunt hebben. Het moge duidelijk zijn dat ik de kwaliteit en aanwezigheid van toebehoren wat onder de maat vind. Thuis in de set zal ik zijn formidabele geluid missen maar voor op straat vind ik Hugo toch wat kostbaar.

Helaas kwam Hugo net iets te vroeg: aan de vooravond van een upgrade in mijn set. Dezer dagen ga ik mijn Sonos Connect namelijk inruilen voor een Bluesound Node 2.