Test: Parasound Zphono XRM phono voorversterker

Het in 1981 opgerichte merk Parasound houdt zich bezig met zowel de professionele als de particuliere markt. De serieuze particulier welteverstaan. Het Californische merk heeft een uitgebreid assortiment versterkers en dac’s voor home cinema-, multiroom-  en stereogebruik. In Europa is het merk wat minder bekend bij de particulier dan op de Amerikaanse thuismarkt. Voor de vinyl liefhebber levert Parasound phono voorversterkers. Hiermee kan een draaitafel aangesloten worden op een versterker die geen phono ingang heeft of deze kan dienen als kwalitatieve upgrade hiervoor. Ook kunnen ze dienen om meerdere draaitafels aan te sluiten in een stereoset. Op de website van Parasound zijn vier phono voorversterkers te vinden. Twee op het traditionele 43 cm. formaat en twee op het compacte “halfrack” 22 cm. formaat. De twee compacte modellen zijn de Zphono en de Zphono XRM. Die laatste staat voor mij en is een uitgebreide versie van de Zphono. 

Zphono XRM

De Zphono XRM (X=XLR, R=rumble filter, M=mono switch) is de nieuwste phono voorversterker van Parasound. De verpakking is sober en degelijk zoals ik dat graag zie: een bruine doos zonder kleurenfoto’s en nietszeggende kreten. Uit de bruine doos komt een witte doos zonder opdruk. Hierin ligt de Zphono XRM keurig in twee schuimrubberen blokken samen met de gebruiksaanwijzing en een netsnoer te wachten op de gelukkige vinylfanaat. Het apparaat voelt degelijk aan en is netjes afgewerkt. De vormgeving is sober maar smaakvol.  Er zijn veel mogelijkheden wat betreft bediening en aansluitingen. Het opvallendst zijn: twee ingangen (een voor MM en een voor MC elementen), twee uitgangen (XLR en RCA), een mono schakelaar en een rumble filter.   


Aansluitingen

De Zphono XRM heeft twee rca (tulp) ingangen waar platenspelers op aangesloten kunnen worden: een voor mm elementen en een voor mc elementen. Voor de aardedraden van de draaitafels is er een aardeaansluiting aanwezig die beide draaitafels moeten delen. Dit is een schroefaansluiting. Als uitgang naar de versterker kan er gekozen worden uit een gebalanceerde xlr uitgang of een rca uitgang. Als laatste is er een aansluiting voor een geaard netsnoer te vinden. Wie twee draaitafels heeft waarvan er een met een mm element en een met een mc element is uitgerust, kan deze tegelijkertijd aansluiten. De rca en xlr uitgangen zijn gelijktijdig actief en ook gelijktijdig te gebruiken. Omdat mijn voorversterker geen xlr ingangen heeft heb ik dit niet kunnen testen; jammer want op de achterzijde staat vermeld dat het uitgangssignaal via xlr 6dB harder is dan via rca.  Alle aansluitingen behalve de netstroomaansluiting zijn overigens verguld.

 

Bediening en instellingen

Op de voorzijde vinden links we de powerschakelaar; dit is een drukknopje dat prima aanvoelt. Een groen ledlampje in het midden geeft aan dat de Zphono XRM aan staat. Rechts op het front zijn drie ouderwetse wipschakelaars zoals je ze overal kunt bestellen bij elektronica shops geplaatst. Met de linker (mode) kun je tussen stereo en monoweergave schakelen, met de middelste (rumble) is het rumblefilter in te schakelen en met de rechter (input) kun je kiezen tussen doorgave van de mm of mc ingang.

Op de achterzijde bevinden zich naast de eerder beschreven aansluitingen ook enkele instelschakelaars. Zowel naast de mm als naast de mc ingang zit een gainschakelaar. Deze wipschakelaars zijn uiterlijk identiek aan de drie op de voorzijde. De mc ingang is tevens voorzien van een draaiknop om de juiste impedantie van het aangesloten mc element in te stellen.

De functie van enkele schakelaars spreekt voor zich; andere behoeven enige uitleg:

  • Stereo/mono schakelaar: In de mono stand worden het linker- en rechterkanaal samengevoegd tot een monokanaal. Oudere mono opgenomen platen kunnen beter klinken in deze stand. Normaal gesproken blijft deze schakelaar op stereo staan. Een dergelijke schakelaar op een phono voorversterker kom je niet vaak tegen.
  • Rumblefilter: Dit filter onderdrukt lage frequenties onder 40Hz. Dit kan handig zijn voor draaitafels die gevoelig zijn voor de doorgave van het geluid van voetstappen en feedback (rondzingen) van luidsprekers. Sommige platen met opnamen van slechte kwaliteit kunnen ook hoorbare zogeheten rumble bevatten waarbij dit filter uitkomst kan bieden.
  • Gainschakelaar bij de mm ingang: Deze heeft twee standen: 40dB en 50dB. 40dB is geschikt voor gewone mm elementen. 50dB is bedoeld voor “low output” mm elementen met een lage uitgangsspanning die wat meer versterking kunnen gebruiken.
  • Gainschakelaar bij de mc ingang: Ook deze heeft twee standen: 50dB en 60dB. 50dB is geschikt voor “high output” mc elementen en 60dB voor “low output” mc elementen.
  • Instelknop voor de impedantie van de mc ingang: Met deze draaiknop kan de vaak verschillende voorgeschreven impedantie van mc elementen traploos ingesteld worden. De draaiknop heeft een bereik van 50 tot 1050 Ohm. In de gebruiksaanwijzing wordt de luisteraar aangemoedigd hiermee te experimenteren.

Ondanks het feit dat er zeer goede technische redenen voor zijn, vind ik het jammer dat niet alle schakelaars op de voorkant zitten. Met name experimenteren met de laatst beschreven draaiknop is op deze manier lastig; zeker wanneer je set in een kast staat.

Luisteren

Hoewel de ingebouwde phono voorversterker van mijn Arcam (C30) voorversterker echt uitstekend klinkt, gaat de Zphono XRM echt verder qua klank. Het geluid is meer open en grootser, zowel bij mm als mc elementen. Wanneer ik zonder spelende plaat het volume helemaal open draai is er een zeer lichte ruis en brom te horen. We hebben het dan over volumes die de ramen uit de sponningen doen springen want mijn eindversterkers zijn goed voor 240 watt aan 4 Ohm. Zeer acceptabel dus en beslist stiller dan de ingebouwde phono voorversterker van mijn Arcam C30. In de meegeleverde gebruiksaanwijzing wordt gewaarschuwd de signaalkabels niet parallel aan de netsnoeren te leggen. Bewust heb ik daar geen rekening mee gehouden. Ondanks de wirwar van kabels in mijn kast heb ik geen last van storingen. Ook wanneer ik met mijn draadloze hoofdtelefoon luister heb ik daar geen last van. Deze werkt met bluetooth en de bluetooth zender van Soundcast die ik daarvoor gebruik veroorzaakt geen problemen. Deze heb ik speciaal voor de gelegenheid bovenop de Zphono XRM gezet. Blijkbaar is er werk gemaakt van de afscherming tegen storingen van buitenaf.

mc ingang

Op de mc ingang heb ik mijn Roksan Radius 7 draaitafel voorzien van een Hana low output mc element (Hana SL) aangesloten. Het geluid klinkt super gedetailleerd en ruimtelijk. Het is echt een verbetering ten opzichte van de phono ingang van mijn Arcam. De combinatie met het warm klinkende Hana element pakt zeer goed uit. De gainschakelaar staat zoals voorgeschreven bij low output elementen op 60dB. Uiteraard probeer ik ook even op 50dB maar dan is het signaal toch wel wat zachtjes. Gelukkig is het omzetten van deze wipschakelaar op de tast goed te doen. De draaiknop voor de impedantie is keurig volgens de door Hana opgegeven waarde van 400 Ohm ingesteld. Naar mate deze knop verder richting de maximale 1000 Ohm gedraaid wordt, gaat het wat feller en meer helder klinken. Naar beneden, onder de 400 Ohm wordt het geluid wat zachter en donkerder. Rond de 600 Ohm vind ik het mooiste resultaat geven. Jammer dat draaien aan deze knop resulteert in gepruts op de tast aan de achterzijde van het apparaat. De waarde lees ik af met een spiegeltje. Omdat de rca ingangen er pal naast zitten, zitten de rca stekkers erg in de weg. Naar de voorkant met die knoppen! 

Ook het Benz Micro low output element (MC20E2) in mijn Thorens draaitafel (gemodificeerde TD-105) klinkt uitstekend, hoewel duidelijk wat minder geraffineerd dan het Hana element. Dit is op mijn Arcam voorversterker ook zo. De impedantie is op de door Benz Micro voorgeschreven minimale waarde van 400 Ohm gezet. Ook hier vind ik het net wat fijner klinken als de impedantie naar de 600 Ohm wordt gedraaid. Het klinkt allemaal lekker van hoog tot laag.  

 

mm ingang

Op de mm ingang is de impedantie niet regelbaar. Er is wel een gainschakelaar met de standen 40dB en 50dB. Voor de gelegenheid heb ik m’n mm elementen er weer eens bij gepakt. Ik heb er drie, allemaal gemonteerd in headshells voor de Thorens TD-105, mijn tweede draaitafel. Allereerst is de Shure V15-II aan de beurt. Gelijk valt op dat deze iets scheller klinkt dan de mc elementen. Minder genuanceerd ook. Met een gain van 50dB is het geluid wat harder en voller dan op 40dB. Behalve het volumeverschil is er weinig verschil te merken. Dat vollere geluid op 50dB kan gehoorbedrog (is dat een woord?) zijn. De Shure klinkt echt niet verkeerd maar het is een flinke stap terug t.o.v. de twee hier aanwezige mc’s. Nu is de Ortofon VMS20E MkII aan de beurt. Deze klinkt wat verfijnder dan de Shure en ik heb het idee dat deze wat meer output geeft. Het geluid is wat minder schel en rustiger. De gainschakelaar geeft hetzelfde resultaat: alleen echt verschil qua volume. Nooit geweten dat dit zo’n lekker element is. Op de phono ingang van m’n Arcam vond ik dit element destijds wat te rustig klinken en koos ik voor de Shure. Als laatste is het Ortofon OMB element aan de beurt; er zit geen originele naald in dus ik weet niet of deze meer op de OM5e of op de OM10 lijkt. Hoewel beslist niet slecht, klinkt deze het dunst van de drie hier geteste elementen. Hoewel alles van laag tot hoog aanwezig is, heeft het allemaal veel minder body dan de andere twee elementen. Draaitafelmerken als Dual en NAD leverden deze vroeger standaard mee – vaak knapte het geluid gigantisch op wanneer deze elementen vervangen werden of wanneer de naald verruild werd voor een duurder type. 

een low output mc element op een mm ingang?

Dat wilde ik toch even uitproberen. Tot mijn verbazing klinkt het Benz Micro low output element prima op de mm ingang. Het volume moet iets verder open gedraaid worden en de gainschakelaar moet bij voorkeur op de hoogste stand staan: 50dB. Deze stand is eigenlijk bedoeld voor low output mm elementen. Het klinkt echter goed en zo is de Zphono XRM ook interessant voor gebruikers met twee draaitafels die in beide tafels een low output mc element hebben gemonteerd.

 

 

  • Een mm element op de mc ingang heb ik maar niet geprobeerd; ik verwacht dan oversturing en weet niet of dit kwaad kan. Met geleende apparaten neem je natuurlijk geen enkel risico. Volgens Parasound kan dit overigens geen kwaad bleek uit een latere reactie op dit artikel.

mono

Een schakelaar om van stereo naar mono te schakelen op een phono voorversterker ben ik nog niet tegengekomen. Deze is speciaal bedoeld voor platen die mono zijn opgenomen. Ik bezit voor zover ik weet maar een mono lp: John Mayall and the Blues Breakers with Eric Clapton uit 1966, ook wel bekend als The Beano Album. Deze plaat klinkt inderdaad beter op de mono stand: meer body en het volume gaat ook wat omhoog. Dit gebeurt overigens ook wanneer stereo platen op de mono stand gedraaid worden. Deze schakelaar kan een must zijn voor mensen die veel 78 toeren platen draaien. 

rumble filter

Dit filter onderdrukt lage frequenties onder 40Hz en daarmee “rondzingen” en de doorgave van het geluid van voetstappen. Bij de meeste platen hoor je niet dat er wat laag weggenomen of gedempt wordt. Omdat ik geen last heb van dit soort dempingsproblemen, ondanks de beroerde plaatsing van mijn draaitafels in een houten kast op een houten vloer, heb ik dit filter niet nodig gehad.

Conclusie

De Zphono XRM is een veelzijdig product van hoge kwaliteit. Veelzijdig omdat er veel instel- en aansluitmogelijkheden zijn. Helaas heb ik de xlr uitgangen niet kunnen testen omdat ik afgezien van mijn eindversterkers geen apparatuur met xlr ingangen in huis heb. De xlr uitgangen geven nog 6dB output extra t.o.v. de rca uitgangen. Dit was vooral leuk geweest om te testen met het mc element op de mm ingang. Het volume was dan helemaal op peil geweest. Met xlr kabels is het ook mogelijk langere lengtes te gebruiken. Dat schept mogelijkheden om de draaitafel samen met de Zphono XRM wat verder van de rest van de set op te stellen. Componenten uit het zicht in een kast en de draaitafel prominent in de kamer, dat kan dan en dat lijkt me wel wat. Mooi is ook dat er twee draaitafels tegelijk aangesloten kunnen worden, jammer dat dat er dan geen twee met een mm element kunnen zijn. Dankzij de instelmogelijkheden kunnen zeer veel elementen gebruikt worden. Waar bij concurrenten vaak van dipswitches gebruik gemaakt wordt, heeft de Zphono XRM wipschakelaars en een draaiknop. Wel jammer dat drie van deze op de achterzijde zitten. Vooral de draaiknop voor de impedantie van de mc ingang is zeer onhandig tussen de aansluitingen geplaatst. Parasound reageerde later op deze constatering dat ze er alles aan hebben gedaan om de afstelknoppen zo dicht mogelijk bij de ingangen te houden: dit komt de signaal/ruis verhouding zeer ten goede en dus de kwaliteit. De kwaliteit is inderdaad hoog: dit blijkt onder meer uit het feit dat de verschillen tussen de elementen zeer goed hoorbaar zijn en uit de lage ruisvloer. Ook de afwerking is mooi met een stijlvol front en een zeer degelijk aanvoelende behuizing. Dit is het eerste product van Parasound dat ik uitprobeer en het smaakt zeer zeker naar meer.


Beknopte specificaties

Frequentiebereik: 20-20 kHz, +/- 0.2 dB
Totale Harmonische Vervorming: 0.02% bij 1 kHz
Signaal/ruisverhouding: tussen 80dB en 94dB (afhankelijk van ingang, versterkingsfactor en meetmethode)
Kanaalscheiding: groter dan 80 dB bij 1 kHz
Ingangsimpedantie: 47k Ω MM, 50-1050 Ω MC
Uitgangsimpedantie: 150 Ω RCA, 150 Ω XLR
Afmetingen: breedte: 220mm. diepte: 254mm. (305mm. met kabels) hoogte: 51mm.
Gewicht: 
1,8 kilogram
Indicatieprijs: €699-€749 incl. BTW

Meer informatie en uitgebreide specificaties: www.parasound.com

Informatie over verkooppunten:
AV Distributors
Anjelierstraat 39
4216CJ Wijk en Aalburg
sales@avdistributors.eu
0416-820280

 

Emiel
Written by Emiel

Muziek- en audiofreak van de ongeneeslijke en besmettelijke soort. Ik draai LP's, luister radio en stream muziek maar het liefst ga ik naar concerten. Altijd weer blij wanneer ik opnamen ontdek van concerten waar ik bij was. De cd collectie is geript en opgeslagen om ruimte te maken voor de groeiende rij LP's en de uitdijende stereoset. Leve de NAS en de streamer; toch blijft vinyl draaien het leukst. MUSIC IS THE BEST!

3 Comment responses

  1. Avatar
    June 16, 2019

    Fijn stukje weer

    Reply

  2. Avatar
    August 28, 2019

    Mooie beschrijving Emiel! Parasound maakt blijkbaar fraaie spullen.

    Reply

<